Sáng ngày 27/10, tại tuần làm việc thứ hai của Quốc hội, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã trình bày tờ trình về 3 dự án luật quan trọng, trong đó có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp. Mục tiêu chung của việc sửa đổi các dự án luật này là bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, giải quyết các tồn tại, khó khăn trong thực tiễn và đáp ứng yêu cầu công tác thi hành án hình sự trong thời gian tới.
Các dự án luật được đề xuất sửa đổi, bổ sung bao gồm:
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp (đề xuất quan trọng liên quan đến việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2).
- Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.
- Luật thi hành án hình sự sửa đổi.
Hạn Chế Lạm Dụng Phiếu Lý Lịch Tư Pháp Số 2 và Bảo Vệ Dữ Liệu Cá Nhân
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp đưa ra quy định nổi bật nhằm tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân và khắc phục tình trạng lạm dụng thông tin. Theo dự luật, một điểm cốt lõi được bổ sung rõ ràng là: cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.
Quy định này được đưa ra để phù hợp với pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Phiếu lý lịch tư pháp (gồm Phiếu số 1 và Phiếu lý lịch tư pháp số 2) được cấp cho cá nhân. Tuy nhiên, phiếu số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ nhằm mục đích để chính người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình.
So với luật hiện hành, dự luật nhấn mạnh nguyên tắc sử dụng thông tin cá nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt:
- Việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp phải có sự đồng ý của người được cấp (chủ thể).
- Việc sử dụng phải tuân theo quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
- Thông tin cá nhân quan trọng trong phiếu lý lịch tư pháp không được chia sẻ, phân tích.
- Cơ quan, tổ chức không có thẩm quyền không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nếu không cần thiết.
Đề xuất chuyển giao dịch vụ cấp Phiếu Lý lịch tư pháp sang Bộ Công an
Bên cạnh việc siết chặt quy định về sử dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2, Dự án Luật còn đề xuất chuyển giao việc thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an. Mục đích nhằm hợp nhất các quy định về nhiệm vụ của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích.
Cụ thể, dự luật quy định nhiệm vụ của Cục Hồ sơ nghiệp vụ và Công an cấp tỉnh trong việc xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, cũng như tiếp nhận, cung cấp thông tin về án tích và quy định thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2.
Hoàn Thiện Thi Hành Án Hình Sự và Biện Pháp Ngăn Chặn
Đối với các dự án luật còn lại, Chính phủ đề xuất nhiều sửa đổi nhằm đảm bảo sự đồng bộ và thống nhất trong công tác thi hành án hình sự:
Thi Hành Biện Pháp Ngăn Chặn Cấm Đi Khỏi Nơi Cư Trú
Dự thảo Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú bổ sung quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Dự luật cũng làm rõ quyền và nghĩa vụ cho người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn này cùng các nội dung liên quan khác, đảm bảo quyền lợi của công dân.
Tăng Cường Quản Lý Người Chấp Hành Án Tại Cộng Đồng
Dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) hoàn thiện các quy định về thực hiện quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, chế độ quản lý người đang chấp hành án hình sự, và quy định về thực hiện chế độ giam giữ phạm nhân.
Đặc biệt, dự luật sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân (UBND) và Công an cấp xã theo hướng:
- UBND cấp xã: Quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.
- Trưởng Công an cấp xã: Trực tiếp giúp UBND cấp xã quản lý, giám sát người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.
Về dự kiến nguồn lực, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, việc triển khai thi hành các dự án Luật không làm tăng tổ chức bộ máy và biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả khi đưa vào thực tiễn.
ABALAW
